Dünyada yalnızca iki tüp örneği kalan ve yok edilip edilmemesi tartışılan çiçek virüsüne karşı ilk aşının Osmanlı’da bulunmuş olabileceği öne sürüldü.İstanbul’da görev yaptı
İngiliz The Times gazetesi yazarı Ben Macintyre, ABD ve Rusya’daki labaratuvarlarda tutulan son iki tüp çiçek virüsünün yok edilmesi ile ilgili tartışmaya yer verdiği köşesinde İngiltere’nin Osmanlı büyükelçisinin eşi Lady Mary Wortley Montagu’nun ilginç bir anısını anlattı. Lady Mary, 1717 yılında Osmanlı topraklarındayken buradaki halkın çiçek hastalığından ölen kişilerin vücudundan alınan sıvıları sağlıklı kişilerin deri altına enjekte ettiğini görmüştü. Lady Mary yöntemin hastalığa karşı etkili olduğuna ikna oldu ve 1721’de İngiltere’ye döndüğünde aynı yöntemi kendisi ve oğulları üzerinde de uyguladı.
En son 1977’de görüldü
Çiçek aşısının tarihi ile ilgili belgeler Lady Mary’nin Osmanlı’da gördüklerinin aşının geliştirilmesinde rolü olduğunu doğruluyor. Lady Mary’nin anlattıkları üzerine makaleler yazılmış. Öyle ki 1721’de Londra’daki çiçek salgını sırasında kraliyet ailesinin Lady Mary’nin yöntemini uygulamak istediği, ancak doktorların “tehlikeli olabilir” tavsiyesi üzerine aşının önce mahkûmlar üzerinde test edildiği söyleniyor. Rivayete göre denek olarak kullanılan tüm mahkûmlar aşı sayesinde iyileşince Kraliyet ailesi de yöntemi denedi ve hastalığı hızla atlattı. Osmanlıların keşfettiği yöntemin benzerleri Amerika, İran ve Afrika’da uygulanıyordu. Ancak ilk çiçek aşısını resmen 1796’de İngiliz Edward Jenner geliştirdi. Hastalık en son 1977’de Somali’de görüldü.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder