Türk Gıda Kodeksi'ne göre tanımı; Kakao ürünleri ile şeker ve/veya tatlandırıcı; gerektiğinde süt yağı dışındaki hayvansal yağlar hariç olmak üzere diğer gıda bileşenleri ile süt ve/veya süt ürünleri ve Türk Gıda Kodeksi Yönetmeliğinde izin verilen katkı ve/veya aroma maddelerinin ilavesi ile tekniğine uygun şekilde hazırlanan ürünü ifade eder.
Tarihçe
Milattan önce, büyük olasılıkla Olmeclerden oluşan bir grup, Güney Amerika'da kakao ağacı yetiştirir. Mayalar, bir hayvanın bu ağaçtan bir meyve kopardığına tanık olur. Mayalar zamanla bu çekirdekleri nasıl kullanacaklarını öğrenirler. M.S. 600 yılında, Mayalar çikolatalı bir içecek yaparlar. Efsaneye göre, Aztek kralı Moctezuma günde 50 fincan çikolata içiyordu. Azteklerde ve Mayalarda çikolata içmek önemli bir olay sayılırdı. Mayalarda daha çok kraliyet ailesi için uygun görülen bu içeceği sıradan insanlar çok özel durumlarda içebiliyordu. Azteklerde ise yöneticiler, rahipler, rütbeli askerler, onurlandırılmak istenen tüccarlar bu özel içeceği tadabiliyordu. İspanyol kâşifler Kristof Kolomb ve Hernán Cortés'in , 16. yüzyılda Orta Amerika'ya yaptıkları gezide Aztek kralı Moctezuma bu çikolatalı içeceği kaşiflere sunar. Kaşifler bu içeceği vatanlarına götürüp hazırlamasını öğretirler. Bu, Mayalar ile Azteklerin öğütülmüş kakao çekirdeklerinin suyla karıştırılmasıyla elde ettikleri bir içecektir. Aztek dilinde "ekşi, acı içki" anlamına gelen "xocoatl" adındaki bu içeceği Aztekler, içine biber ve başka baharatlar katarak soğuk olarak içiyorlardı. İspanyollar ise aynı içkiyi şekerli olarak içmeye başladılar. 80 yıl sonra, İngiltere'de içecek yapılmak üzere katı çikolata satılmaya başladı. Böylece katı çikolata satan "çikolata evleri" bütün Avrupa'ya yayıldı. 1700'lü yıllarda İngilizler bu içeceklere süt katmaya başladılar. Türkiye'nin ilk yerel üretim yapan çikolata fabrikası ise, cumhuriyetten üç yıl sonra, 1927'de Feriköy'de kuruldu. Bugüne kadar bulunan en eski çikolatanın izlerine 2600 yıllık bir çömleğin içinde rastlanmıştır.Çikolata Yapımı
Latince adı “tanrıların besini” anlamında Theobromocacao olan kakao ağacından elde edilen kakao, Batı Afrika, Batı Hint Adaları ve Güney Amerika’da üretilir. Kakao ağaçları dört yaşından sonra meyve vermeye başlar. Boyu 4-10 metre olan ağaç yılda iki kez ürün verir. Gövdeye ya da ana dallara yakın yerlerde çıkan meyve, olgunlaştığında uzunluğu 35 cm kadardır. Bir meyvenin içinde yaklaşık 2,5 cm boyunda 20-40 tohum, yani kakao çekirdeği bulunur. Etli, olgun meyvelerin içinden çıkarılan çekirdekler birkaç gün muz yaprağında mayalandırılır. Daha sonra güneşte kurutulur ve böylece çekirdekler fabrikada işlenmeye hazır hale gelmiş olur. Fabrikada temizlenen kakao çekirdekleri kavrulur ve öğütülür. Elde edilen macun görünümündeki sıvı çikolata yapımında kullanılır. Ayrıca preslenerek kakao ve kakao yağı elde edilebilir.Kavrulmuş kakao parçaları şekerle karıştırılır ve bir kapta ağır silindirlerle hamur haline getirilir. Bu hamur ince çikolata tabakalarına dönüştürülür ve ardından bu tabakalar kakao yağı katılarak yumuşatılır. Sonra dikdörtgen olukları bulunan bir makinenin içine koyulur. Oluklar içindeki silindirlerle çikolatayı yumuşak ve pütürsüz hale getirilir. Sonunda sıvıya dönüşen çikolata kalıplara dökülür ve soğutulur. Katılaşan çikolatayı çıkarmak için kalıp biraz ısıtılır.
Sütlü çikolata, inek sütünden süttozu, vanilya ile başka tat ve koku vericiler eklenerek elde edilir. Değişik çikolatalar yaparken, çikolatanın yumuşak ve kolay işlenebilir olması için soya fasulyesinden elde edilen "lesitin" maddesi de eklenir.
Çeşitleri
Bitter çikolata: Bileşiminde en az %18 kakao yağı ve en az % 14 yağsız kakao kuru maddesi olacak şekilde en az % 35 toplam kakao kuru maddesi içeren çikolatadır.Sütlü çikolata: Bileşiminde en az % 2,5 yağsız kakao kuru maddesi olacak şekilde en az % 25 toplam kakao kuru maddesi içeren, ayrıca en az %14 süt kuru maddesi ve en az % 3.5 süt yağından oluşan, kakao yağı ve süt yağı toplam miktarı ise en az %25 olan çikolatadır
Beyaz çikolata: Bileşiminde en az %20 kakao yağı ve en az %14 süt kuru maddesi içeren ve en az %3,5’i süt yağı olan çikolatadır.
Dolgulu çikolata: Dış kısmı toplam ürün ağırlığının en az % 25’ini içeren, bitter çikolata, sütlü çikolata, bol sütlü çikolata ve beyaz çikolatalardan birinden oluşan dolgulu çikolatadır.
Pralin: Toplam ürün ağırlığının en az % 25 i bitter çikolata, sütlü çikolata, bol sütlü çikolata, beyaz çikolataların kombinasyonundan, karışımından veya herhangi birinden ya da dolgulu çikolatadan oluşan bir lokma büyüklüğündeki çikolatadır.
Çikolata Yapımı - Çikolata Nasıl Yapılır
Önce Kısa Bir "Çikolata Tarihi"...
Çikolatanın bilinen en eski geçmişi Aztek-Meksika uygarlığına dayanmaktadır...Azteklerin "çokolat" adını verdikleri içinde kakao taneleri,bal ve vanilya olan bir içecekleri olduğu bilinir.
"Çokolat" hakkında:"Tanrıların Gıdası"...
Meksika'yı keşfi sırasında Cortez, Aztek Kızılderilileri'nin kakao tohumlarıyla, 'sıcak içecek' anlamına gelen "chocolatl" adlı bir içecek hazırlayıp içtiklerini gözlemledi. 1519 yılında, günde 50 porsiyon chocolatl içtiği rivayet edilen İmparator Montezuma, İspanyol konuklarına altın kadehler içinde bu içecekten sundu. Chocolatl'a, tanrılara sunulan bir yiyecek muamelesi yapıyordu İmparator.
Bütün saygın rolüne karşın İmparator'un verdiği chocolatl hayli tatsızdı. Cortez ve arkadaşları şekerlendirmek suretiyle damak tadlarına daha uygun bir hale getirdiler chocolatl'ı.
İspanya'ya qötürülen içecek yaygın kabul gördü. İnsanlar tarçın ve vanilya gibi bir çok yeni madde ekleyerek içeceği hayli değiştirdiler. Sonunda biri çıktı ve sıcak içilmesi durumunda daha da lezzetli olacağını keşfetti.
Bu haliyle içecek, İspanyol aristokrat sınıfı arasında sıkı hayranlar kazandı. İspanya, denizaşırı kolonilerinde kakao tarımını yaygınlaştırmaya girişti. Bu da ülke için oldukça kârlı bir işe dönüştü. İspanya yaklaşık bir asır süresince Avrupa'dan bu işin nasıl yapıldığını büyük bir başarıyla saklamayı da başardı ayrıca.
Fakat asıl çikolata tarihi,Kolomb'un kakao tanelerini İspanya'ya getirmesiyle başlar.
Kristof Kolomb,bu çikolata taneleri ilk gördüğünde bunları Azteklerin parası zannediyor ve niçin kullanıldığını anlamıyor,daha sonraki seferlerde İspanya'ya getiriliyor.
Çikolataya gelince...
İspanyollar kakao'yu şekerlerler ve bu da zamanla Avrupa genelinde yayılır.
Çikolata Avrupa'ya Yayılıyor...
Kakao üretimi işini yürüten İspanyol din adamları sonunda sırrı açıkladılar. Bu aşamadan sonra, bu, sağlık açısından da yararlı besinin Avrupa'ya yayılması çok fazla sürmeyecekti. 1657'de İngiltere'de sadece çikolata servisi yapan yerler açıldı.
Ardından üretime makinalar girdi. Seri üretimde hız, kakao tohumlarının öğütülmesinde buharlı makinaların kullanılmaya başlamasıyla büyük bir ivme kazandı. 1730'lara gelindiğinde seri üretime geçildi ve çikolata pahalı bir besin olmaktan çıkıp herkesin mali gücünün yetebileceği bir lezzet haline geldi.
1828'de, kakao presi hem fiyatların iyice gerilemesini hem de -kakao yağının içecekten ayrılmasını temin ettiğinden- lezzetin artmasını sağladı.
1847'de bir İngiliz firması çikolatayı yiyecek olarak piyasaya sürdü. 1876'da da İsviçre'de Daniel Peter çikolataya süt katmanın bir yolunu bularak bugünkü sütlü çikolataya babalık etti.
Çikolata Amerika'ya Geliyor!...
ABD'de de çikolata üretiminin gelişmesi başka hiç bir yerde olmadığı kadar hızlı oldu. ilk çikolata fabrikası 1765'te New England'da kuruldu.
2. Dünya Savaşı'nda ABD hükümeti çikolatanın besleyici özelliklerinin farkına vararak bu leziz yiyeceği askerlerine temin etmeye başladı. Çikolatanın bir rolü de müttefik askerleri arasında grup ruhunu oluşturmak oldu. Hatta çikolata astronotların diyetine bile konulmaya başlandı.
Kakao Ağacı Yetiştirilmesi...
Kakao ağacının kökeni tartışmalıdır. Bazılarına göre Amazonlar bazılarına göre ise Venezüella veya Orta Amerika'dır.
İyi bakılmış kakao ağacı ilk meyvesini beş yaşında verir. Bu süre bakıma göre 3 seneye kadar da indirilebilir. Meyve, bezelye benzeri bir kabuk içindedir.
Yediğimiz Çikolata Nasıl Yapılır?...
Kakao yağının ayrılmasıyla elde edilen kakaonun aksine çikolata, yağın eklenmesi ile üretilir. Bizde pek bilinmeyen şekersiz, bitter ya da sütlü hiç fark etmez. Yöntem aynıdır.
"Conching" denen bir yöntemle çikolata bir yoğurma işleminden geçirilir. Ağır silindirlerle yapılan bu yoğurma işlemi birkaç saat veya birkaç gün sürer.
Kalıplara döküldükten sonra soğutma odasına ulaşan çikolata sabit bir hızla soğutulur. Soğumuş çikolatalar paketlenir ve dağıtıma çıkar. Diğer gıda üreticileri için gönderilen çikolata ise sıvı olarak teslim edilir.
Gizlilik(!)...
Her üreticinin kendine has bir formülü vardır. Büyük lezzetleri yaratan da bu ufak tefek farklardır. En sıkı saklanan sırlardan biri çikolata üretiminde kullanılan yöntemlerdir.
Önce Kısa Bir "Çikolata Tarihi"...
Çikolatanın bilinen en eski geçmişi Aztek-Meksika uygarlığına dayanmaktadır...Azteklerin "çokolat" adını verdikleri içinde kakao taneleri,bal ve vanilya olan bir içecekleri olduğu bilinir.
"Çokolat" hakkında:"Tanrıların Gıdası"...
Meksika'yı keşfi sırasında Cortez, Aztek Kızılderilileri'nin kakao tohumlarıyla, 'sıcak içecek' anlamına gelen "chocolatl" adlı bir içecek hazırlayıp içtiklerini gözlemledi. 1519 yılında, günde 50 porsiyon chocolatl içtiği rivayet edilen İmparator Montezuma, İspanyol konuklarına altın kadehler içinde bu içecekten sundu. Chocolatl'a, tanrılara sunulan bir yiyecek muamelesi yapıyordu İmparator.
Bütün saygın rolüne karşın İmparator'un verdiği chocolatl hayli tatsızdı. Cortez ve arkadaşları şekerlendirmek suretiyle damak tadlarına daha uygun bir hale getirdiler chocolatl'ı.
İspanya'ya qötürülen içecek yaygın kabul gördü. İnsanlar tarçın ve vanilya gibi bir çok yeni madde ekleyerek içeceği hayli değiştirdiler. Sonunda biri çıktı ve sıcak içilmesi durumunda daha da lezzetli olacağını keşfetti.
Bu haliyle içecek, İspanyol aristokrat sınıfı arasında sıkı hayranlar kazandı. İspanya, denizaşırı kolonilerinde kakao tarımını yaygınlaştırmaya girişti. Bu da ülke için oldukça kârlı bir işe dönüştü. İspanya yaklaşık bir asır süresince Avrupa'dan bu işin nasıl yapıldığını büyük bir başarıyla saklamayı da başardı ayrıca.
Fakat asıl çikolata tarihi,Kolomb'un kakao tanelerini İspanya'ya getirmesiyle başlar.
Kristof Kolomb,bu çikolata taneleri ilk gördüğünde bunları Azteklerin parası zannediyor ve niçin kullanıldığını anlamıyor,daha sonraki seferlerde İspanya'ya getiriliyor.
Çikolataya gelince...
İspanyollar kakao'yu şekerlerler ve bu da zamanla Avrupa genelinde yayılır.
Çikolata Avrupa'ya Yayılıyor...
Kakao üretimi işini yürüten İspanyol din adamları sonunda sırrı açıkladılar. Bu aşamadan sonra, bu, sağlık açısından da yararlı besinin Avrupa'ya yayılması çok fazla sürmeyecekti. 1657'de İngiltere'de sadece çikolata servisi yapan yerler açıldı.
Ardından üretime makinalar girdi. Seri üretimde hız, kakao tohumlarının öğütülmesinde buharlı makinaların kullanılmaya başlamasıyla büyük bir ivme kazandı. 1730'lara gelindiğinde seri üretime geçildi ve çikolata pahalı bir besin olmaktan çıkıp herkesin mali gücünün yetebileceği bir lezzet haline geldi.
1828'de, kakao presi hem fiyatların iyice gerilemesini hem de -kakao yağının içecekten ayrılmasını temin ettiğinden- lezzetin artmasını sağladı.
1847'de bir İngiliz firması çikolatayı yiyecek olarak piyasaya sürdü. 1876'da da İsviçre'de Daniel Peter çikolataya süt katmanın bir yolunu bularak bugünkü sütlü çikolataya babalık etti.
Çikolata Amerika'ya Geliyor!...
ABD'de de çikolata üretiminin gelişmesi başka hiç bir yerde olmadığı kadar hızlı oldu. ilk çikolata fabrikası 1765'te New England'da kuruldu.
2. Dünya Savaşı'nda ABD hükümeti çikolatanın besleyici özelliklerinin farkına vararak bu leziz yiyeceği askerlerine temin etmeye başladı. Çikolatanın bir rolü de müttefik askerleri arasında grup ruhunu oluşturmak oldu. Hatta çikolata astronotların diyetine bile konulmaya başlandı.
Kakao Ağacı Yetiştirilmesi...
Kakao ağacının kökeni tartışmalıdır. Bazılarına göre Amazonlar bazılarına göre ise Venezüella veya Orta Amerika'dır.
İyi bakılmış kakao ağacı ilk meyvesini beş yaşında verir. Bu süre bakıma göre 3 seneye kadar da indirilebilir. Meyve, bezelye benzeri bir kabuk içindedir.
Yediğimiz Çikolata Nasıl Yapılır?...
"Conching" denen bir yöntemle çikolata bir yoğurma işleminden geçirilir. Ağır silindirlerle yapılan bu yoğurma işlemi birkaç saat veya birkaç gün sürer.
Kalıplara döküldükten sonra soğutma odasına ulaşan çikolata sabit bir hızla soğutulur. Soğumuş çikolatalar paketlenir ve dağıtıma çıkar. Diğer gıda üreticileri için gönderilen çikolata ise sıvı olarak teslim edilir.
Gizlilik(!)...
Her üreticinin kendine has bir formülü vardır. Büyük lezzetleri yaratan da bu ufak tefek farklardır. En sıkı saklanan sırlardan biri çikolata üretiminde kullanılan yöntemlerdir.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder