Tarihte yaşamış en eski insan ismi kimin?

Sence en eski isim kime ait?

Günümüzde bilinen tarihte yaşamış en eski insan ismi kimin? Bir kral mıydı? Bir general mi? Sanatçı olabilir mi? Kimdi, nerede yaşadı? İsmi neden tarihe geçti?

   

O kişi olduğunu iddia ediyorlardı geride bıraktıkları izlerde. Mağara duvarları aracılığı ile günümüze ulaştırdılar kendilerini. Belki ibadetlerinin bir parçasıydı, belki de öylesine bıraktıkları bir duvar yazısıydı, bilmiyoruz.

Sana tam 30.000 yıl evvelinden bahsediyoruz. Yani insanoğlunun yazıyı henüz bulmadığı zamanlardan. Dolayısı ile o zamanın insanlarının isimlerini yazabilecekleri şimdiki gibi araçları yoktu.

Bunun yerine o dönemin insanları, ellerini mağara duvarına yaslayarak, etrafına toz serpiştiriyorlar, iz bırakıyorlardı. Hemen bu satırın altındaki fotoğrafta olduğu gibi;


Fransa, pigment serpiştirerek elde edilmiş negatif bir el izi.
[Fotoğraf: Laurent Cerino, REA, Redux]

Ve bilinen tarihte bu el izinden sonraki 3-4 bin yıl boyunca, Avrupa, Asya, Amerika ve Avustralyakıtalarında mağara adamları, mağara kadınları, mağara çocukları, avcılar, çiftçiler, göçebeler, askerler biz buradayız mesajlarını bu şekilde bıraktılar;


Eller Mağarası, Patagonia, Santa Cruz Bölgesi, Arjantin.
[Fotoğraf: Javier Etcheverry, VWPics, Redux]

Her biri birer insan ait olan bu el izleri, kendi içinde bir isim, bir tarih ve anlatılacak bir hikâyebarındırıyor. Ancak o dönemler günümüzde kullandığımız yazıyı henüz bulmamış insanoğlunun o dönem bizlere neler anlattığını bilemiyoruz. Haklarında sadece Neolotik Çağ kabilelerinde avcı-toplayıcı oldukları bilgisine sahibiz. Dolayısı ile onları sadece bir topluluk halinde hayal edebiliyoruz. Aradan onlarca, yüzlerce, binlerce nesil geçmiş olsa da, tek bir tane el izini bile adlandıramıyoruz. Ta ki M.Ö. 3200 yılına dek.

Çünkü bu tarihten itibaren Mezapotamya ovalarında bir şeyler oluyor. İlk yazı ortaya çıkıyor. İnsanlar sözlerini kayıt altına almaya başlıyor. Yani yazılı tarih başlıyor. İnsanlar kendilerini, bazen fonetik semboller ile ifade ediyor biz onlara kulak veriyor, hikâyelerini dinleyebiliyoruz. Ve tarihte ilk defa, kulağımıza bir isim fısıldanıyor. Kişiye özel bir isim bu, bir bireye ait ve ilk insan ismi.

Kimdi peki?

Dünya tarihinde resmi olarak kayıtlı ilk isme sahip olan bu insan kim olabilirdi?

Birlikte tahmin etmeye çalışalım. Kadın mıydı? Yoksa erkek mi?

Benim tahminime göre, erkekti. Çünkü yazı çok yeni bir buluştu ve yeni buluşları tarihtegenellikle önce erkekler kullanır.


Çizimlerin tümü Robert Krulwich tarafına aittir.
Peki bu kişi bir kral olabilir mi? Ya da bir asker? Şair? Tüccar? Veyahut sokaktan geçen (yani o zamanlar araziden) herhangi biri olabilir miydi? Bence sokaktan geçen de olamazdı. Zira adının eski kayıtlarda yer alması için itibar sahibi, varlıklı veya kâtip olması gerekirdi. Yani yoksul ve orta kesim insanları da eleyebiliriz.



Kimdi yahu bu adam?

Biraz interneti karıştırıp, konuyla ilgili birkaç kitap okunduktan sonra anlaşıldı ki, tarihte ismi ilk kayıt altına alınan isim ne bir asker, ne de bir şairdi. Aranılan isim bir muhasebeciden başkası değildi. Yuval Noah Harari, Sapiens Hayvanlardan Tanrılara (İng. Sapiens: A Brief History of Humankind) adlı kitabında Mezapotamya bölgesinde İ.Ö 33. yüzyılda bulunmuş 5.000 yaşındaki bir tabletten bahseder. Tabletin üstüne pay ifade eden çizgiler, delikler, oyma desenleri bulunuyor ve sonradan çözüldüğüne göre ticari bir anlaşmanın kayıtları olduğu ortaya çıkıyor.


MS1717, Schoyen Koleksiyonu, Oslo ve Londra.

Bir arpa sevkiyatının makbuzu niteliğinde. Ve basitçe şunu söylüyor:

29.086 birim arpa 37 ay Kushim.

-Yani şunu ifade ediyor diyor Harari, -29.086 birim arpa 37 ay içinde teslim alındı. İmza, Kushim.
Kaynak: Nat Geo
http://nationalgeographic.com.tr/makale/kesfet/tarihte-adini-bildigimiz-ilk-kisi-kim/2557

Yaşam ve İnsan için herşey Genel Kültür, Bilgi Bankası