İlişkideki Bağımlılık Türleri: Hangi Zincir Seninkini Taşıyor?

Bağımlılık dediğimiz şey, sevginin değil korkunun farklı kostümler giymiş hâlleridir. Çoğu zaman “çok seviyorum” diye başlayan cümleler, aslında “sensiz var olamam” korkusunun itirafıdır.İşte en yaygın 7 bağımlılık türü ve iç sesleri:

1. Kaygılı Bağımlılık (Anksiyöz)
   İç sesi: “Beni terk ederse ölürüm.”
   • Sürekli mesaj, konum takibi, “nasılsın?” bombardımanı
   • Küçük bir gecikmeyi bile reddedilme olarak algılar
   • Karşısındakinin hayatındaki her boşluğu kendisiyle doldurmak ister
   • “Sevdiğim için kontrol ediyorum” der, aslında korktuğu için kontrol eder
2. Kaçınmacı Bağımlılık (Dismissive-Avoidant)
3. İç sesi: “Kimseye ihtiyacım yok, yakınlaşmak zayıflıktır.”
   • Duygularını paylaşmaktan kaçar
   • “Boğuluyorum” dediği anda ortadan kaybolur
   • Sevgiyi “bağımsızlık testi” gibi yaşar
   • Aslında en büyük korkusu: gerçekten bağlanırsa kontrolü kaybedeceği
4. Korkulu-Kaçınmacı Bağımlılık (Fearful-Avoidant)
   İç sesi: “Seni çok istiyorum ama sana güvenemem.”
   • Yakınlaşır → panikler → uzaklaşır → pişman olur → tekrar yapışır
   • İlişki bir ileri iki geri dansıdır
   • Hem terk edilmekten hem de yutulmaktan korkar
   • En kaotik ve yıpratıcı türdür
5. Onay Bağımlılığı
   İç sesi: “Beni beğenmezsen ben yokum.”
   • Sürekli iltifat, beğeni, doğrulama arar
   • “Senin gözünde değerliysem varım” inancı
   • Eleştiriye dayanamaz, hemen kendini suçlar ya da saldırır
   • Sevgilisi değil, seyircisi vardır
6. Kurtarıcı Bağımlılığı
   İç sesi: “Senin mutluluğun benden sorul, ben düzeltirsem değerliyim.”
   • Karşısındakinin hayatını, ruh halini, sorunlarını sırtlanır
   • “Onsuz yapamaz” düşüncesiyle ilişkiyi sürdürür
   • Kurban rolündeki partnerle mükemmel eşleşir
   • Kendi ihtiyaçlarını tamamen siler
7. Kurban Bağımlılığı
   İç sesi: “Bana biri sahip çıkmazsa ben değersizim.”
   • Sürekli kurtarılmayı bekler
   • “Sensiz yapamam” cümlesini sevgi sanır
   • Sorumluluğu hep karşısındakine bırakır
   • Terk edilmekten korktuğu için her şeye “tamam” der
8. Dramatik/Toksik Bağımlılık
   İç sesi: “Savaş yoksa aşk yok.”
   • Kavga → barışma → balayı → tekrar kavga döngüsü
   • Yoğun duygu dalgalanmaları bağımlılık yapar
   • “Beni deli ediyor ama onsuz sıkılıyorum” cümlesi tipiktir
   • Adrenalin aşk sanılır

En büyük ortak nokta:Hepsinin kökeninde düşük öz-değer ve terk edilme korkusu vardır.
Sağlıklı insan “sensiz de varım ama seninle daha iyiyim” der.
Bağımlı insan “sensiz yokum” der.Çıkış yolu:

1. Bağımlılığını adıyla tanı (yukarıdakilerden hangisi sana cuk oturuyor?)
2. “Sensiz ne yaparım?” sorusunu “Kendi başıma ne yapabiliyorum?” sorusuyla değiştir
3. Yalnız kalmaktan korktuğun kadar, yanlış insanla kalmaktan da kork
4. Terapi, günlük tutma, meditasyon, sınır koyma pratiği… hepsi birer merdiven basamağıdır

Unutma:
Gerçek sevgi bağımlılık yaratmaz; özgürlük hissi verir.
Bağımlılık ise sürekli bir “açlık” tır; ne kadar yersen ye doymazsın.Sen hangi tür açlıkla seviyorsun?
Ve daha önemlisi: O açlığı artık beslemek istiyor musun?

Yaşam ve İnsan için her şey Genel Kültür, Bilgi Bankası