Eleştirel Düşünme Nedir? Eleştirel Düşünme Neden Önemlidir?

Eleştirel düşünme, bir fikir geliştirebilmek ya da yargı oluşturabilmek için bilgiyi toplayarak analiz etme becerisidir.

Çeşitli konular üzerinde daha açık ve rasyonel düşünme becerisi olarak tanımlanabilir. Problemleri çözme aşamasında daha metodik şekilde düşünmek her zaman önemlidir. Peşin hükümlü yargılar yerine akılcı ve çözüme yönelik yaklaşımlar için eleştirel düşünce sisteminin önemi büyüktür. Bilgiyi objektif şekilde analiz ederek çok daha farklı bakış açıları geliştirme, buna bağlı olarak da kişinin kendi sonuçlarını oluşturabilmesinde oldukça etkilidir.

Kişiler eleştirel düşünme modelini benimsediklerinde hayata çok daha farklı bakış açılarıyla yaklaşma şansı bulurlar. Farklı bakış açılarını daha objektif şekilde değerlendirerek sorunlar karşısında yeni çıkış yolları keşfedebilirler. Bilgiyi ezberlemek ya da sürekli tekrar etmek yerine onu özümseyerek temeli sağlam çıktılar üretmeye imkân tanıyan bir düşünce sistemidir.

İş Yerleri İçin Eleştirel Düşünmenin Önemi

Eleştirel düşünme biçimi kişilerin günlük hayatta karşılaştıkları problemleri çözebilme becerilerini geliştirir. Ancak yalnızca gündelik yaşantı içinde değil, iş hayatında da eleştirel düşünmenin büyük önemi bulunur. Daha farklı bakış açıları yakalayarak krizleri fırsata çevirmek, bu düşünme şekliyle mümkündür. Bununla birlikte neden sonuç ilişkilerini anlamaya çalışan bireyler sorunlara odaklanmak yerine çözüme daha kolay uyum sağlarlar. En önemli faydaları arasında ise şunları saymak mümkündür:

• İş yerinde meydana gelen problemlerden kaçmak ya da üzerini kapatmak yerine neden- sonuç ilişkisi kurarak daha çözümcü bir yaklaşım sergilenir.
• Karar verme becerisini geliştirdiği için bireylerin en doğru seçimleri yapabilmelerine olanak tanır.
• Bilginin farklı boyutlarına odaklanarak bir projenin farklı yönlerden ele alınmasını sağlar ve beklenenden daha iyi sonuçlar elde edilebilmesine imkan yaratır.
• Ön yargı kalıplarını kırarak daha sağlıklı iletişim kurmada etkilidir. İş arkadaşları ve müşterilerle kolay iletişim kurmaya yardımcı olur.
• Sorunların daha hızlı şekilde tanımlanabilmesi ve analiz edilebilmesinde eleştirel düşünme önemlidir.
• Karmaşık sorunlar karşısında daha etkili ve yenilikçi çözümler geliştirilmesine katkıda bulunur.

Bunların yanında bilgiyi iyi analiz edebilen çalışanlar, pozisyonlarıyla ilgili bilgileri üstlerine ve astlarına daha rahat iletebilirler.

Eleştirel Düşünme Becerisi Nasıl Geliştirilir?

Eleştirel düşünme becerisi sonradan kazanılabilecek yetilerden biridir. İnsanlar sistemli bir çalışma ve istekle eleştirel düşünebilme becerisini kazanabilirler. Böyle durumlarda kişilerin öncelikle iyi birer dinleyici olması gerekir. Sorunlarla başa çıkabilmek için alternatif fikirleri değerlendirebilmeleri mühimdir. Herhangi bir soruna yaklaşırken odaklanacakları konulara dair soruları sormayı ihmal etmemeleri, sonuca hızlı yaklaşmalarında önemlidir. Konunun özünden kopmamak ve daha etkili çözümler üretebilmek için kişinin hem kendisine, hem karşı tarafa sorular yöneltmesi gerekir.

Zor problemleri çözüme kavuştururken tersine düşünme yöntemini deneyebilirsiniz. İlk önce istenen sonucu veya ideal çözümü düşünebilir ve oradan geriye doğru giderek bu sonuca nasıl ulaşabileceğinizi planlayabilirsiniz. Bunların yanında kişinin zihinsel süreçlerin farkında olması gerekir. Eleştirel düşünebilen kişiler ön yargıların aslında nesnel kararlar üzerinde ne kadar etkili olduğunun farkındadır. Eleştirel düşünme becerisini geliştirmenin bir diğer yöntemi ise farklı düşünceleri araştırmaktır. Kişi her ne kadar kendi bilgilerine güvenmeyi tercih etse de, zaman içerisinde sıkı sıkıya bağlı olduğu inançlarından vazgeçmek durumunda kalabilir.

Eleştirel Düşünmenin Bileşenleri Nelerdir?

Eleştirel düşünme, insanlara yaşam boyu öğrenme pratiği kazandırır. Bu düşünme becerisi bileşenleri arasında algı oldukça önemlidir. Bireylerin bir olayı nasıl algıladıklarının farkında olmaları, soruna ne yönden yaklaşabileceklerini görmelerini sağlar. Duygular da önemli bileşenler arasındadır çünkü eleştirel şekilde düşünebilen kişiler asla duyguları inkâr etmezler. Ancak onları kabul ederek yönetmeyi öğrenirler.

Argüman, eleştirel düşünmenin öne çıkan bileşenlerindendir. Amaç, geçerli ve uygun yapıda düşünce ortaya çıkarmaktır. Bunun için de konu, sebep ve sonuç unsurlarından yararlanır. Yanılgı ise bir sonucun yanlış olabileceği gibi, sonuca giden yolun da hatalı olabileceği üzerinde duran bileşendir. Mantık kişilerin akıl yürütme tarzını içeren bir bileşendir. Eleştirel düşünebilen kişiler hem gündelik yaşamlarında hem iş ortamlarında sorunları daha kolay kavrayan ve hızlı çözümler üretebilenlerdir.

Yaşam ve İnsan için her şey Genel Kültür, Bilgi Bankası